استاد ممتاز علوم سیاسی و روابط بینالملل دانشگاه آلابامای جنوبی گفت: بازگشت پرونده ایران به شورای امنیت، آخرین دریچهای که هنوز برای احیای برجام بازمانده است را میبندد.
مهر ملت – نادر انتصار در گفتوگو با ایلنا، در پاسخ به این سوال که تنش روزافزون ایران با آمریکا و کشورهای اروپایی هر روز ابعاد تازهتری به خود میگیرد و در روزهای گذشته هم شاهد بودیم که گزارش جدید آژانس بینالمللی انرژی اتمی در خصوص ایران واکنش آمریکا و تروئیکای اروپایی را به همراه داشت و در ماه مارچ نیز نشست فصلی شورای حکام آژانس برگزار خواهد شد، ارزیابی شما از روند طی شده پرونده هستهای ایران و افق پیش رو چیست و آیا پرونده ایران در نشست بعدی به شورای امنیت ارجاع خواهد شد، گفت: وضعیت پرونده هستهای ایران، بخصوص بعد از خروج آمریکا از برجام در دوران ریاست جمهوری ترامپ، سیر نزولی را طی کرده است و اختلافات بین ایران و آژانس بین المللی انرژی اتمی همچنان ادامه داشته است.
وی ادامه داد: این اختلافات از این موضوع سرچشمه میگیرند که آژانس انتظار دارد ایران به تعهدات برجامی خود برگردد بدون اینکه طرف غربی تعهدات برجامی خود را اجراء کند. تا زمانی که آژانس چنین برداشت یکطرفهای از برجام دارد، من افق روشنی را در رابطه ایران و آژانس بینالمللی انرژی اتمی نمیبینم.
وی افزود: اگر طرفهای غربی برجام در نشست بعدی شورای حکام آژانس تصمیم بگیرند پرونده ایران را به شورای امنیت سازمان ملل ارجاع کنند، میتوانند این کار را کنند چرا که از رأی اکثریت کشورهای عضو شورای حکام برخوردار هستند؛ با این حال دو مانع اصلی سیاسی در این مورد وجود دارد؛ یکی اینکه دست زدن به چنین کاری آخرین دریچهای که هنوز برای احیای برجام بازمانده را میبندد، دوم اینکه بر خلاف دفعات گذشته، احتمال وتوی قطعنامه احتمالی ضدایران از طرف روسیه یا چین وجود دارد که در این صورت طرف غربی به اهداف خود نخواهد رسید.
این استاد دانشگاه در پاسخ به این سوال که به نظر میرسد امروز بیش از فعالیت هستهای ایران، موضوع همکاری تسلیحاتی ایران و روسیه برای اروپا اهمیت پیدا کرده است. آیا مسیری برای ایران برای خروج از بحران اوکراین وجود دارد و آیا میتوان گفت که در صورت رفع این موضوع فضا برای کشور بازتر خواهد شد، گفت: آنچه به آن جنگ بین روسیه و اوکراین میگوییم در حقیقت جنگ نیابتی ناتو علیه روسیه است. برنامهریزی این جنگ مدتها قبل تهیه شده بود و با روی کار آمدن بایدن، که نگاهی شبیه به دوران جنگ سرد به روابط بینالملل دارد، حمله روسیه به اوکراین فضای ضدروسی دوران جنگ سرد را دوباره زنده کرد.
وی ادامه داد: آنچه برای اروپا اهمیت دارد فقط قطع همکاری تسلیحاتی ایران و روسیه نیست بلکه فشار روی ایران برای پشتیبانی از برنامه دراز مدت ناتو برای مقابله با روسیه و گسترش نظامی غرب است؛ یعنی آنچه غرب از ایران میخواهد به بیطرفی در بحران اوکراین محدود نمیشود و اهداف عمیقتری دارد.
انتصار همچنین در پاسخ به این سوال که از سویی شاهد دیدارهای مقامات اسرائیل با سران کشورهای غربی با موضوع ایران هستیم. ارزیابی شما از این دیدارها چیست، گفت: همپیمانی غرب با اسرائیل برای مقابله با ایران موضوع جدیدی نیست و سالها ادامه داشته است. طرفین گاهی این همکاری را علنی و آن را در رسانهها تبلیغ میکنند و گاهی آن را زیر خاکستر نگاه میدارند.
وی افزود: گرچه اختلافات تاکتیکی در برخی موارد بین غرب و اسرائیل در مورد ایران وجود داشته ولی نگاه راهبردی غرب و اسرائیل در مورد ایران هم راستا هستند و بند ناف مشترکی با یکدیگر دارند.