در حالی که ترامپ به دنبال صفر کردن فروش نفت ایران است، رسانه های غربی مدعی شدند ایران از روش های خلاقانه جدیدی برای فروش نفت روی دریا استفاده می کند. این روش ها چیست و راهکار امریکا برای مقابله با آن چه بوده است؟
مهر ملت نیوز – در سال‌های اخیر، خلیج فارس به میدان نبردی خاموش اما پرتنش میان ایران و آمریکا تبدیل شده است. این نبرد، نه با سلاح‌های جنگی، بلکه با تحریم‌های اقتصادی و راه‌های خلاقانه دور زدن آن‌ها در جریان است.
در مرکز این درگیری، صنعت نفت ایران قرار دارد که شریان اصلی اقتصاد کشورمان محسوب می‌شود. با بازگشت دونالد ترامپ به کاخ سفید، تحریم‌های جدیدی علیه ایران اعمال شده است که هدف آن قطع کامل درآمدهای نفتی ایران و محدود کردن توان مالی کشورمان است. اما ایران، با استفاده از ناوگان سایه و روش‌های نوین، همچنان به صادرات نفت ادامه می‌دهد.
ناوگان سایه: سلاح ایران در برابر تحریم‌ها
رسانه های غربی می گویند ایران سال‌هاست که زیر سایه تحریم‌های آمریکا، با استفاده از ناوگان سایه و کشتی‌های قدیمی و بدون بیمه، نفت خود را به بازارهای جهانی می‌رساند. بر اساس گزارش‌های منتشر شده توسط اس‌اندپی گلوبال در ۱۲ فوریه ۲۰۲۵، ایران در سال ۲۰۲۳ با استفاده از روش‌هایی مانند انتقال کشتی به کشتی (Ship-to-Ship Transfer) در آب‌های بین‌المللی خلیج فارس و دریای عمان، موفق به کسب درآمدی بالغ بر «۵۳ میلیارد دلار» شده است. این روش‌ها، اگرچه هزینه‌بر و پرریسک هستند، اما توانسته‌اند صادرات نفت ایران را به حدود «۱.۷ میلیون بشکه در روز» برسانند.
ناوگان سایه ایران شامل کشتی‌هایی است که هویت آن‌ها به طور مکرر تغییر می‌کند و از پرچم‌های جعلی استفاده می‌کنند. این کشتی‌ها، اغلب در مناطق دور از سواحل و در آب‌های بین‌المللی، محموله‌های نفتی را به خریداران منتقل می‌کنند. این روش‌ها، اگرچه در گذشته موفق بوده‌اند، اما با تشدید تحریم‌های جدید آمریکا، با چالش‌های جدی مواجه شده‌اند.
هدف جدید ترامپ: قطع شریان مالی ایران
دونالد ترامپ، با بازگشت به قدرت، تحریم‌های جدیدی را علیه ایران اعمال کرده است که هدف آن قطع کامل درآمدهای نفتی ایران است. بر اساس گزارش رویترز، یک مقام آمریکایی گفته: «هدف ما قطع کامل منابع مالی ایران برای برنامه هسته‌ای و گروه‌های نیابتی است. »اسکات بسنت، وزیر خزانه‌داری آمریکا، نیز در گزارشی که توسط یاهو نیوز منتشر شد، تأکید کرده است: «ما همه ابزارها را برای مختل کردن زنجیره تأمین نفت ایران به کار می‌گیریم.»همچنین وزیر انرژی آمریکا نیز اعلام کرد که آمریکا آماده تحریم نفتی ایران است.
از این رو هدف اصلی این تحریم‌ها، ادعای غرب برای محدود کردن توان مالی ایران برای ادامه برنامه‌های هسته‌ای و حمایت از گروه‌های نیابتی در منطقه است. ترامپ همچنین قصد دارد با این تحریم‌ها، فشار بیشتری بر متحدان منطقه‌ای آمریکا، از جمله اسرائیل و کشورهای عربی خلیج فارس، وارد کند تا حمایت آن‌ها از سیاست‌های واشنگتن را جلب کند.
روش‌های آمریکا: از بازرسی کشتی‌ها تا تحریم ناوگان سایه
آمریکا برای مقابله با روش‌های ایران، به جای تکیه بر تحریم‌های کاغذی، دست به عملیات دریایی زده است. بر اساس گزارش یواس نیوز در ۶ مارس ۲۰۲۵، یک منبع آگاه امریکایی گفته است: «ما از توافقِ مقابله با تسلیحات کشتار جمعی برای بازرسی کشتی‌ها در تنگه مالاکا استفاده می‌کنیم.» این تنگه، یکی از مهم‌ترین مسیرهای تجاری جهان است که بخش عمده‌ای از نفت ایران از آن عبور می‌کند.
علاوه بر این، آمریکا با تحریم ۱۶ شرکت و ۱۳ کشتی متعلق به ناوگان سایه، تلاش کرده است تا شبکه‌های صادرات نفت ایران را افشا کند. مارین اینسایت در ۷ مارس ۲۰۲۵ گزارش داد که آمریکا این تحریم‌ها را با هدف «افشای شبکه‌های غیرقانونی» اعمال کرده است. دپارتمان خزانه‌داری آمریکا نیز اعلام کرد: «ما بیش از ۳۰ نفر و کشتی را به دلیل تجارت نفت ایران تحریم کردیم.»
چین و روسیه: خریداران اصلی نفت ایران زیر فشار
چین و روسیه، دو خریدار اصلی نفت ایران، حالا زیر ذره‌بین آمریکا قرار گرفته‌اند. در همین راستا بلومبرگ به نقل از یک مقام آگاه گفته: «تحریم‌ها تجارت چین با ایران را پیچیده کرده، اما متوقف نکرده است. »چین، که بیش از ۸۰ درصد نفت ایران را در سال ۲۰۲۴ خریداری کرده است، اما اکنون با تحریم‌های جدید آمریکا مواجه شده است.
روسیه نیز با کمبود نفتکش مواجه است و به دنبال کشتی‌های جدید برای ادامه خرید نفت ایران است. یاهو نیوز گزارش داد که یک منبع آگاه گفته است: «ما به دنبال کشتی‌های جدید هستیم. » چه آنکه این کمبود، می‌تواند مسکو را به عقب‌نشینی از خرید نفت ایران وادار کند اما فروش نفت متوقف نخواهد شد.
روش‌های جدید ایران: مقاومت در برابر تحریم‌ها
ایران، در پاسخ به تحریم‌های جدید آمریکا، روش‌های نوینی را برای صادرات نفت خود ابداع کرده است. بر اساس گزارش اوئل پرایس در ۷ مارس ۲۰۲۵، یک تحلیلگر گفته است: «ایران از کشتی‌های کوچک‌تر و انتقال چندمرحله‌ای در دریا استفاده می‌کند تا رادارهای آمریکا را گمراه کند.» این روش‌ها، اگرچه هزینه‌بر هستند، اما توانسته‌اند تا حدی از نظارت دقیق آمریکا فرار کنند.
علاوه بر این، ایران با همکاری کشورهایی مانند ترکمنستان، مسیرهای زمینی-دریایی جدیدی را برای صادرات نفت خود ایجاد کرده است. آتا وطن ترکمنستان به نقل از یک مقام آگاه گفته: «ایران با ترکمنستان برای مسیرهای زمینی-دریایی همکاری می‌کند.»
پیش‌بینی واکنش ترامپ: تشدید فشارها
کارشناسان پیش‌بینی می‌کنند که ترامپ در برابر روش‌های جدید ایران کوتاه نخواهد آمد. اوئل پرایس در دیدگاهش نسبت به این ماجرا به نقل از یک مقام آگاه نوشت: «ترامپ رویکردی بدون تسامح دارد». به احتمال زیاد، آمریکا بازرسی‌های دریایی را با شدت بیشتری دنبال خواهد کرد و فشار بر متحدان خود را افزایش خواهد داد.
ناظران سیاسی می گویند نبرد نفتی ایران و آمریکا روی امواج خلیج فارس، به یکی از پیچیده‌ترین و پرتنش‌ترین منازعات اقتصادی جهان تبدیل شده است. ایران، با استفاده از ناوگان سایه و روش‌های نوین، همچنان به صادرات نفت ادامه می‌دهد، اما تحریم‌های جدید آمریکا و فشار بر خریداران، چالش‌های جدی برای کشورمان ایجاد کرده است. اما واکنش بعدی ترامپ احتمالاً تشدید عملیات دریایی و تحریم‌های سخت‌تر خواهد بود، تا این نبرد را به نفع خود تمام کند./خبرآنلاین