مهر ملت نیوز – گنبد کاووس – کیکاووس خاکلی : در پی انتشار مطلبی پیرامون راه آهن و انتظار مردم گنبدکاووس عده ای از مردم شریف گنبد در اقصی نقاط کشور با ارسال پیامهای تقدیر و تشکر و حمایت از اینجانب مایه دلگرمی بنده را فراهم آوردند در این زمینه برخی از دوستان پیام‌هایی را مبنی بر اهمیت و نیاز منطقه به راه آهن و عده ای هم مسائلی را مطرح کردند که از حوصله این مقاله خارج است ولی یکی از مسئولان ارشد اسبق گنبد در پیام خود مطلبی را توضیح دادند که انتشار آن را ضروری میدانم . البته ابتدا مطلبی پیرامون تاریخچه و ضرورت احداث راه آهن برای گنبد خدمتتان بیان و سپس مطالب دیگر را مطالعه خواهیم کرد .
ضرب المثل عربی ” الانتظار الشد من الموت ” گفتار گویایی است از حال ما که به امید رسیدن راه آهن سراسری از گرگان به گنبد سالهاست منتظریم . راه آهن شمال در زمان حکومت رضا خان به بندر ترکمن رسید و پس از آن با فعالیت بسیاری به شهر گرگان نیز متصل گردید ، پس از آن هر کسی نیازی به رای مردم گنبد جهت انتخابات محلی و یا مجلس داشت بنوعی وعده رساندن خط مزبور را به مردم می داد و این حدیث وعده ها تا به امروز که هنوز یک متر هم از ۹۰ کیلومتر احداث نشده ادامه دارد .
خط آهن بدلیل قابلیت و توانایی بسیار در ترابری کالا به مقدار فراوان و همچنین انتقال مسافر و ایمنی بیشتر همیشه مورد توجه بوده است و در این زمینه کشورهای پیشرو با احداث خط آهن چنان در این صنعت پیش رفته اند که اگر روزی راه آهن از ترابری آنان گرفته شود همانند انسانی خواهند بود که سلسله اعصابش را از کف داده باشد .
بدیهی است داشتن راه آهن متضمن صرف هزینه بسیاری است و صرف این هزینه بایستی منجر به بهره وری و بازدهی اجتماعی ، اقتصادی گردد.
کشور پهناور ما با توجه به افق وسیع پیشرفت در شاخصهای اجتماعی و جنب و جوش فراوانی که در آینده ناظر آن خواهیم بود نیاز فراوانی به احداث خط آهن در مناطق مورد نیاز خواهد داشت که در واقع مکمل اینگونه فعالیت‌های اقتصادی می باشد .
گنبد کاووس منطقه ای محروم از کشور است که در یک نظر بدلیل محصولات فراوان کشاورزی و همجوار بودن آن با معادن غنی ، استحقاق متصل شدن به راه آهن شمال را دارد و این استحقاق را در چشم اندازی دیگر بخاطر همجواری با کشور ترکمنستان و از طریق این کشور به قزاقستان و چین و امکان اتصال راه آهن کشورمان از طریق جاده جدید با کشور همسایه شمالی می‌توان بسیار قوی و ضروری دانست . هر چند این اتصال از طریق گرگان به آق قلا و از آنجا به مرز ترکمنستان بدون در نظر گرفتن گنبد کاووس انجام شده است ولی این تنها کافی نیست زیرا سالانه انتقال قریب به ۶۰ میلیون تن کالا و بار به سمت ایران و از جاده شمال که راه آهن فرسوده دارد به سمت خلیج فارس می‌تواند ضمن طولانی بودن مسیر و زمان تبعات پر هزینه ای را داشته باشد ، گذشته از مقاومت پل ورسک و فشار زیاد بر این پل می‌تواند برای آینده این مسیر خطرناک باشد و یا زمین‌های باتلاق اطراف آق قلا خود نیز معضل دیگر این خط آهن میباشد که در سالهای گذشته مشکلاتی را در خط مزبور شاهد بودیم.
در کلنگ زنی دو وزیر اسبق چرا منطقه “سید نیاز” در گنبد چهار راه خلیج فارس نامگذاری شد؟ زیرا این دوستان و هیئت دولت همه می‌دانستند مسیر گنبد به آزادشهر و از آنجا به شاهرود و وصل به راه آهن سراسری می‌تواند فاصله صدها کیلومتر را به حداقل کاهش داده و در زمان‌کوتاهتری انتقال کالا به خلیج فارس صورت گیرد و این ، هم برای کشورهای همسایه و هم برای کشور خودمان از جهات مختلف مثمر ثمر خواهد بود . از طرفی یک مسیر از این چهارراه به استان خراسان ، یک مسیر به گرگان و اتصال به راه آهن شمال و یک مسیر هم به مرز اینچه برون و اتصال به خط آهن ترکمنستان و از آنجا به قزاقستان و چین میسر میشد که می‌تواند از جهت تجاری نقش بسیار پراهمیتی را برای اقتصاد کشور و منطقه ایفا نماید، در عین حالیکه مردم‌منطقه نیز برای سفرهای خود به استان‌های مختلف از این خط آهن بیشترین استفاده را می‌توانند ببرند .
اجازه بدهید یک عقبگرد داشته باشیم و مطلبی را ذکر کنیم که شهید معمی هلاکو که عضو کمیسیون راه و ترابری مجلس شورای اسلامی و نماینده وقت مردم رامیان و آزادشهر و شهرستان گنبدکاووس بودندو زحمات زیادی را برای مقدمات احداث این راه آهن داشتند در سال۱۳۷۳ طی مصاحبه ای با خبرنگار روزنامه کیهان در گنبد اظهار داشت: راه آهن گرگان به گنبد توسعه خواهد یافت .وی حتی بسیار مطمئن اعلام کرد که با مشارکت مردم‌و‌مسئولان شهرهای گرگان ، علی آباد ، گنبدکاووس و مینودشت عملیات اجرایی این طرح به مرحله اجرا ومراحل ریل گذاری نیز توسط وزارت راه و ترابری به اجرا در خواهد آمد . شهید هلاکو همچنین اعلام داشت : هیات امنای این راه آهن متشکل از چهارنماینده مجلس ، سه فرماندار ، مدیران کل جهاد سازندگی ، کشاورزی و راه و ترابری گرگان و‌گنبد و معتمدین تشکیل شده و بزودی حساب بانکی برای جمع آوری کمک‌های مردمی افتتاح و اعلام خواهد شد .
اظهارات عضو کمیسیون راه و ترابری که با هماهنگی مسئولان ذیربط اعلام شده بود امید برای تحقق انتظارات در مردم را شکوفا کرد و مردم برای آغاز اقدامات مسئولان مدتها چشم انتظار ماندند وبعد ازگذشت سه سال هیچ اقدامی را مردم شاهد نبودند و خبرنگار کیهان با توجه به مصاحبه قبلی مجددا سئوالی مطرح کرد مبنی بر اینکه آیا سه سال انتظار برای اعلام شماره حساب کافی نیست و… که دفتر وزارتی و روابط عمومی وزارت راه و ترابری در مورخ ۳/ ۲/ ۱۳۷۷ در پاسخ به سئوال خبرنگار کیهان گنبد کاووس اعلام داشت : هزینه احداث یک کیلومتر خط آهن با هزینه های تاسیساتی و زیربنایی بالغ بر ۱۵۰ میلیون تومان است که با توجه به محدودیت منابع اعتباری بایستی توجیه اقتصادی لازم نیز جهت اینگونه سرمایه گذاری‌های سنگین بعمل آید .
حسب مذاکرات بعمل آمده بین وزیر محترم وقت راه و و تعدادی از نمایندگان محترم استان مازندران ، با پیشنهاد نمایندگان قرار شد نمایندگان محترم و مقامات استان با عنوان هیات امنا احداث راه آهن گرگان – گنبدکاووس نسبت به آزادسازی و اجرای عملیات زیرسازی مسیر و ایستگاه‌های محور مذکور از کمک‌های مردمی اقدام و وزارت متبوع نیز در اجرای روسازی مساعدت نماید و در همین رابطه گروه نقشه برداری معاونت ساخت و توسعه راه آهن نسبت به احیا نقشه برداری مسیر اقدام‌نمود ، ولی نمایندگان محترم استان موفق به آزادسازی و زیر سازی مسیر نشدند و نهایتا موضوع فوق منتفی گردید.
جالب است روابط عمومی راه آهن جمهوری اسلامی در آنزمان بحث توجیه اقتصادی و هزینه احداث را مطرح کرده بود.
ضرورتا اعلام می‌کنیم، وجود میلیونها تن بارداخلی وخارجی درمنطقه ، کاهش نرخ حمل و نقل وبخصوص اینکه اتصال این خط آهن به خط آهن کشور ترکمنستان وازآنجا به کشورهای آسیای میانه و حتی چین و بخشی از اروپا خود توجیه اقتصادی برای پیوستن راه آهن گرگان به گنبد را دارد .
مضافا اینکه در جهت توجیه اقتصادی بایدعرض کنیم که یکی از مزایای مهم حمل و نقل ریلی ، صرفه جویی درمصرف سوخت است ، البته مصرف سوخت در جابجایی مسافر با ناوگان عمومی جاده ای ( اتوبوس ) و راه آهن تقریبا یکسان است ( حدود ۱۵ سی سی برای هر نفر کیلومتر )ولی در حمل ونقل جاده ای بار ، برای جابجایی هر تن حدود ۳۶ سی سی و در حمل و نقل ریلی حدود ۶سی سی سوخت مصرف می‌شود، یعنی در حمل بار نسبت مصرف سوخت حمل و نقل ریلی به جاده ای یک به ۶ است و یا به عبارتی درحمل هرتن کیلومتر بار با راه آهن ۳۰ سی سی سوخت صرفه جویی می‌شود .
نتایج مطالعات نشان می‌دهد که حدود ۹۳٪ مواد نفتی مصرفی به بخش حمل و نقل جاده ای و فقط ۲٪ آن به حمل و نقل ریلی اختصاص یافته است . با توجه به این صرفه جوئیهای سوختی از طریق جابجایی مسافر و بار توسط راه آهن بنظر می رسد توسعه حمل و نقل ریلی باید بیش از بیش توسط دولت مد نظر قرار گیرد . اگر بیش از مبلغی که اعلام شده برای احداث هر کیلومتر جاده ریلی هزینه نیاز باشد حتی بیش از اینهم هزینه داشته باشد باز توجیه اقتصادی دارد زیرا گذشته از جابجایی بارهای ترانزیتی جابجایی میلیونها تن بار داخلی و خارجی بخصوص مسافر از روی شبکه راه آهن هزینه احداث خطوط راه آهن از طریق صرفه جویی سوخت دراقتصاد ملی بازگشت می‌یابد.
در حال حاضر از آن تاریخ ۲۵ سال می‌گذرد و هنوز نه تنها شماره حسابی برای عموم مردم که منتظر بودند اعلام نشد بلکه در بُهت و ناباوری همه چیز مسکوت مانده است .
اما چرا تا کنون کار راکد مانده و چرا دو نوبت کلنگ زنی و قول‌های مسئولان ذیربط این پروژه به مرحله اجرا نرسیده و این گره کور بخت راه آهن گنبد چه زمانی باز خواهد شد نتیجه ای گرفته نشده است.
بهتر است به پیام یکی از مسئولان ارشد شهرستان گنبدکاووس در سالهای گذشته توجه کنیم . در این پیام آمده است: در سال ۱۳۷۱ الی ۱۳۷۲ مسیر یابی و آزادسازی مسیر راه آهن از آق قلا به گنبدکاووس شروع شد و ۴۰ هکتار زمین سیدنیاز در سالهای ۱۳۷۱ و ۱۳۷۲ به همین منظور ( احداث ایستگاه قطار ) با کمک مدیران وقت هیئت هفت نفره ( امور اراضی) تقریبا رایگان اختصاص یافت .
در این پیام آمده است : در دوران آقای احمدی نژاد نمایندگان بی سلیقه و کج سلیقه با دعوت از آقای لاریجانی رئیس مجلس کلنگ زنی را بدون هماهنگی رئیس جمهور به قصد تبلیغات انتخاباتی ، انجام دادند و آقای احمدی نژاد در لجبازی با نمایندگان مجلس بخصوص آقای لاریجانی تخصیص اعتبار ندادند و یکبار دیگر مردم منطقه را از منافع وجود راه آهن محروم کردند .
اما تا زمانی که راه آهن تهران – شمال از مسیر گنبدکاووس – شاهرود یا بجنورد به راه آهن مشهد – تهران متصل نشود راه آهن شمال همچنان زیان ده خواهد بود .
خوب دوستان با توجه به این مطالب و اظهارات مشخص است که اقداماتی صورت گرفته و بسیاری دوست دارند اخط آهن در این منطقه احیا شود ولی براستی چه قدرتی ، چه کسی یا کسانی نمی‌خواهند گنبد کاووس به راه آهن سراسری متصل شود ؟!
براستی این گره کور در کجاست که تا کنون در طول نه تنها این ۴۰ سال بلکه بیش از ۷۰ سال است که مردم گنبد در حسرت این خط آهن هستند و نه تنها مسئولان محلی بلکه نمایندگان مجلس و حتی وزرای وقت نتوانستند گره گشایی کنند .
فراموش نکنیم که در انتخابات نمایندگان مجلس آتی کسی مجددا از این آشفته بازار به نفع خود رای جمع نکند .
امید است با در نظر گرفتن همه ضرورت‌ها به انتظار طولانی و به حق مردم این منطقه از سوی مسئولان ذیربط جواب مثبت و قابل قبولی داده شود .
