نرخ ارز در سکوت مدیران دولتی با سرعت بالا میرود و برخی، انگشت اتهام را به سوی دلارهای خانگی نشانه میروند. اما واقعا ایرانیها در خانههایشان چقدر دلار دارند؟
مهر ملت نیوز – پیش کشیده شدن بحث دلارهای خانگی یا همان ارزهایی که مردم در خانه نگه میدارند آنهم همزمان با بالا رفتن قیمت دلار شبیه همان فرمول قدیمی آشناست که وقتی گوشت گران میشد بودند افرادی که از مضرات گوشت برای مردم توصیه میبافتند! حالا هم طی یک بازه زمانی کوتاه چندبار از زبان مسئولانی حرف از میزان دلارهای خانگی پیش کشیده شده است.
گمانهها برای ارزهای خانگی
به گزارش خبر فوری عبدالرضا همتی وزیر اقتصاد برآوردی ۲۰ میلیارد دلاری از ذخایر ارزی خانگی مردم داشته و غلامرضا مصباحی مقدم، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام هم گفته است «مردم ۳۰ میلیارد دلار ارز و ۴۰ میلیارد دلار طلا در خانههایشان ذخیره کردهاند.» در همه این سالها و همزمان با بالا رفتن قیمت دلار گمانههای دیگری هم از زبان دیگرانی وجود داشته، از ۱۶ میلیارد دلاری که محمدرضا فرزین آن را عنوان کرده بود تا ۳۰ میلیارد دلاری که هادی قوامی نماینده پیشین مجلس به آن اشاره کرده است. فارغ از اینکه چقدر دلار حالا در خانههای مردم است اینکه چگونه به این ارقام رسیدهاند هم جالب توجه است! غلامرضا مصباحی مقدم گفته از این میزان «اطلاع یافته»! اما عبدالرضا همتی روش به دست آوردن این گمانه را از سرقت صندوق امانات بانک ملی و البته سرقت از یک بانک خصوصی که از قضا همتی از آن اطلاع داشته به دست آورده است
مردم مقصرند!
جذب دلارهای خانگی به چرخه اقتصادی گزارهای است که طی سالهای اخیر زیاد از سوی مسئولان شنیده میشود. توالی مکرر این اظهارنظرها در یک بازه زمانی کوتاه دلایل بسیاری دارد، اولینش احتمالا شانه خالی کردن از عدم مهار ارز در بازار است و اینکه طبق یک روال آشنای همیشگی بخشی از این مشکل هم باید به دوش مردم بیفتد، اما با همه تلاشهای دولت در ترغیب مردم برای ورود ارزهای خانگی به چرخه اقتصاد چرا در همه این سالها مردم هیچگاه ارزهای خانگیشان را به بازار عرضه نکردهاند؟
کلکی که احمدینژاد زد
در ایران درست همچون کشورهای دیگر امکان سپردهگذاری ارزها در بانک وجود دارد و مردم البته میتوانند ارزهای خود را مانند پول نقد در بانکها سپرده کنند، اما آنها هیچوقت این کار را نکردند و حتی با قبول ریسک نگهداری، ارز را نزد خودشان نگهداری کردند. دلیل اصلی این رفتار مردم خاطره بدی است که از گذشته بر حافظه آنها مانده است. ماجرا به سالهای پایانی ریاست جمهوری محمود احمدینژاد برمیگردد که سپرده ارزی رایج بود ولی وقتی مردم برای دریافت ارز خود به بانک مراجعه کردند بانک مرکزی به جای بازگرداندن دلار اعلام کرد که ارز کافی وجود ندارد و معادل ریالی ارزها آن هم بر اساس نرخ مبادلهای در آن زمان و نه به نرخ بازار آزاد پرداخت شد!
زخم به اعتماد عمومی
همین زخم به اعتماد مردم کافی بود تا میزان ذخایر ارزی خانگی سال به سال افزایش پیدا کند و هر چقدر هم که دولتها تنش در بازار ارز را به دوش این به اصطلاح «احتکار» مردم بیندازند و حتی تهدید کنند که نگهداری ارز در خانه منجر به اتهام قاچاق ارز خواهد شد کسی دلارهای خانگیاش را به چرخه مبادلات دولتی روانه نکند. اینها نشانههای آشکاری است از افول سرمایه اجتماعی که جامعهپژوهان در این سالها درباره آن بسیار هشدار داده بودند.